ABDURRAHMAN ŞEREF EFENDİ

Abdurrahman Şeref Efendi
GALATASARAYLILAR DERNEĞİ KURUCUSU
1909 yılında kabul edilip neşredilen CEMİYETLER KANUNU 'ndan sonra 1910 yılında MEKTEB-İ SULTANİ TALEBE-İ KADİMESİ adıyla Galatasaraylılar Derneği , İstanbul 'da Beyoğlu Mutasarrıflığı 'nın 12 Ağustos 1326 tarihli ilmühaberiyle tescil edilerek kurulmuştur.

KURUCULAR :
Reis : Abdurrahman Şeref Efendi (sonra Bey)
Galatasaray Sultanisi 1873 mezunu. Mektep numarası 224. Lisenin Şubat 1894 'den 1908 'e kadar dokuzuncu ; aynı zamanda mektep mezunu ilk müdürü. 1908 Meşrutiyet 'in ilanından sonra Defter-i Hakani Nazırlığı'na tayin edilerek okuldan ayrılmıştır. Osmanlı Devlet teşkilatında önemli yeri olan ve "resmî devlet tarihçiliği" anlamına gelebilen makamın son sahibidir. Tarih-i Osmani Ercümeni Reisi idi. Uzun seneler Mülkiye ve Mekteb-i Hukuk 'ta "Osmanlı Tarihi" okuttu. "Osmanlı Tarihi , Musabahatı Tarihiye , Lütfi Efendi Tarihinin sekizinci ciltleri" gibi eserleri vardır. Üç defa Maarif Nazırlığı , Evkaf Nazırlığı , Devlet Şurası Reisliği yaptı. Doksan yıllık uzun ömründe çok öğrenci yetiştirdi. İkinci Büyük Millet Meclisi 'nde İstanbul Mebusu olarak , Cumhuriyetin ilanı dolayısıyle KÜRSÜ KONUŞMASI basılarak bütün ülkeye dağıtılmıştı. 1925 'de vefat etti. İstanbul 'da Merkez Efendi Mezarlığı 'na defnedildi.
Reis-i Sani : Yusuf Razi Bey - Şurayı Devlet Azası.
Katip : Sait Bey - Meclis-i Sıhhıye azasından
Veznedar : Nahmiyas Bey
Katip : Mehmet Ali Bey - Tüccardan
Aza : Aram Köseoğlu , İsmail Cenani bey (Teşrifat Müdürü Umumisi) M. Pade uno (Romanya Sefareti tercümanı) , Pançiri Bey (BL. 6.Daire) , Cafer Bey ( Bombay Şehbenderi) , Piyade Binbaşı Cemil Bey , Rıza Tevfik Bey (Filozof , Eski Edirne Mebusu) , Sadık Bey (Reji Memuru) , Faik Üstünidman (GS Lisesi Jimnastik muallimi) , Dr. Fuat Süreyya Paşa , Mavro Kardatoef (Eski Maden ve Ziraat Nazırı) , Mahmut Muhtar Paşa (Eski Bahriye Nazırı , Birinci TBMM Mebusu) , Mimar Vedet Bey (Ser Mimar-ı Şehriyari , Galatasaray Truk-u Meabir 'den İstanbul "Büyük Postane" nin Mimarı) , Nail Bey ( Maliye Nazırı ) , M. Mil (Gazeteci ,Tüccar)
3 Ağustos 1326 - 16 Ağustos 1909 tarihli Cemiyetler Kanunu ilk defa Türkiye 'de yasal cemiyetler kurulmasını öngörüyordu. Bu nedenle eski tarihlerde faliyete geçmiş dernek ve kulüpler de ancak bu tarihten sonra resmen tecil olabilmişlerdi. Mesela 1905 'te kurulan ve İstanbul Ligi 'nde futbol ve çim patenli hokey turnuvalarına iştirak edip birincilikler kazanan Galatasaray Futbol Kulübü "Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulübü" adıyla , keza 1907 'de kurulan Fenerbahçe Kulübü , bu tarihten sonra resmen tescil edilebilmişlerdi. Osmanlı jimnastik kulüplerinin , Beşiktaş Şubesi olarak , 1911 senesinde BJK açılmıştır. Jimnastik ve atletizm Türkiye 'de ilk defa modern anlamda 1868 yılında bügünkü Galatasaray Lisesi nin açılışında Fransa 'dan tayin olunan jimnastik hocası M.Curel 'dir. Mektepte kapalı jimnastikhane yapılmış ve içine Fransa'dan getirilen aletlerle modern jimnastik ve atletizm yapılmasını sağlayan Fransız şampiyon atleti M.Curel tarafından ( 1868 - 72 ) Galatasaray 'da başlamıştır. Ondan sonra onun yerine gelen M. Moiraux yönetiminde 1872 'de Kağıthane 'ye giden Galatasaraylılar burda ilk defa 100 , 200 metre koşuları , uzun ve yükesek atlama müsabakaları yapmışlardır.

Yüzme ve kürek dallarında faliyet göstermeye başlayan Galatasaray'a daha sonra M.Martinetti gelir. 1878 'de Harbiye 'ye giden M.Martinetti 'nin yerine M. Stangali daha sonra da Faik Üstünidman gelir.

Galatasaray Mezunlara Cemiyeti 1909 tarihli Cemiyetler Kanunu 'na göre Beyoğlu Mutasarrıflığı 'nın 12 Ağustos 1326 - 1909 tarihli ilmühaberiyle tescil olmuştur.

14-15 Ağustos 1916 tarihinde stanbul 'da münteşir SABAH Gazetesinde Osmanlı güç dernekleri hakkında nizamname yayınlanmış ve bütün dernekler milli müdafaa nezareti kontrolüne geçmiştir. Bunların müfettiş-i umumisi Miralay Mustafa Kemal 'dir. Galatasaray Mezunları Cemiyeti , Galatasaraylılar Yurdu adını alacak , İstanbul 'da toplanan MİLLİ KONGRE 'ye iştirak ile ****** 'ün önderliğindeki "Milli Mücadele" ye katılacaktır.


Şavaş Yıllarında Galatasaraylılar mekansız kalınca Ali Sami Yen Bey yeni kurduğu Galatasaray Müzesi eşyalarını koyacak yer aramaktadır.
Cemiyet , Galatasaraaylılar Yurdu adını aldıktan sonra Beyoğlu 'nda bir lokale sahipti. Bu lokalin yerini kesin olarak tesbit edebilmiş değiliz. 1910 -1918 yılları arasındaki bilgileri Galatasaray Müzesi Arşivi 'ndeki Galatasaray Kulübü ile ilgili evraktan , Kulüp karar defterinden ve kuşüp Reisi Ali Sami Bey 'in mektuplarından öğrenebiliyoruz.Galatasaray Kulübü 3 Saylı ve 24 Ocak 1914 tarihli karar gereği ; Galatasaraylılar Yurdu 'na aşağıdaki mektubu yazar :

Galatasaray Mezunini Kadime Cemiyeti Riyaseti Aliyesine,
Efendim ,

Kulübümüzün terbiyeyi bedeniye aleminde kazanmış olduğu mevkii muhafaza edebilmesi için BİR SPOR MAHALLİNE MALİK OLMASININ ELZEM BULUNDUĞUNU HİSSETMEKTEYİZ. Halbuki Beyoğlu 'nda kâin merkezimizin (İstiklal Caddesi 91 ) bedeli icarının imkanımıza nisbeten oldukça yüksek olması , mümaseratı lâzimenin icrasına müsait bir yer elde etmemize mani teşkil etmektedir.
Mezunini Kadime cemiyetimiz son içtimasında , cemiyet için ihraz edilecek makamın aynı zamanda Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulübü merkezi olması esasını kabul etmiş olduğundan ve müttehaz kararın bir an evvel mevki tatbiki konması (vaz-ı) mezunin cemiyetimize faide bahş ve kulübümüzün beka ve terakkiine son derece hadim olacağı bedihi bulunduğunda bu hususta lutfu himayekârelerinin bideriğ ve evamiri âliyelerinin telakkisi zımnında bir yevmü mülakatın tayin buyrukması istirhamiyle ihtiramatı faikamızı teyid ederiz efendim.

Ali Sami Bey 'in sözünü ettiği toplantıda kendisi de Cemiyet Yönetim Kurulu 'na girmiştir. Nitekim 9 Mayıs 1916 tarihinde devlet tarafından İtalyanlardan müsadere edilerek cemiyete verilen Sosiyeta Operaya İtalyana binasının tefrişi için 30 lira-i Osmani yardım , verilmeyince mezunlar cemiyetine tevdi edildiğini bildiren mektubunu Galatasaray Talebe-i Kadimesi İdare Hey'eti üyesi ve Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulübü reisi olarak imzalıyordu.

Ali SAMİ

Daha sonra Cemiyet , İtalyanlardan alınan bu binaya yerleşir. Kulüp ise Kalamış 'ta bir banka müdüründen alınıp Külübe tahsis edilen ilk denizcilik lokaline yerleşir. Ali Sami Bey burada Galatasaray Müzesi 'ni kurar.

Birinci Dünya Harbi mağlubiyetimizle bitmiştir. 28 teşrinisani 1334 - 11 aralık 1918 tarihinde İstanbulda toplanan MİLLİ KONGRE 'ye (1) Galatasaraylılar Yurdu da katılır.

Hükümetin ecnebilerden müsadere edip derneklere verdiği binalar geri alınarak eski sahiplerine iade edilmektedir. Galatasaray Kulübü 'nün Kalamıştaki binasıda alınır.


Ali Sami Bey yeni kurduğu Galatasaray Müzesi eşyalarını koyacak yer aramaktadır.

Galatasaraylılar yurduna müracat eder. O sırada yurdun müdürü Mazlum bey (Galatasaraylı ticaret Nezareti Levazım müdürü) yer olmadığından bahisle kabul etmez. , Müze eşyalarını mektebe bir zabıtla teslim eder. akabinde yapılan Kulüp Genel Kurulu 'nda Riyaseti , Refik Cevdet Kalpakçıoğlu 'na devreder. Uzun süre gözden kaybolur., 1920 yılı sonlarında idman cemiyetleri ittifakında tekrar ortaya çıkacaktır. Cemiyet Başkanı Abdurrahman Şeref Bey Ankara 'ya gider.
Cemiyet 'in İkinci Başkanı Yusuf Razi Bey başkan olur.

Yusuf Razi Bey hatıralarında 1918 yılında lisenin kurukuşunda bulunan ilk hocalardan M.Dubois ile beraber , lisenin 50. yılını kutlamak istediklerini fakat muharebe içinde bulunduğundan başarılı olamadıklarını yazar. İstanbul 'un işgalinden biraz sonra lokal de ellerinden alındığından , cemiyet azasıda çoğunlukla Anadolu 'ya geçmiş bulunduğundan faliyetine ara verir.Yusuf Razi Bey 'in 1943 yılında Fransızca yayınlanmış bulunan Galatasaray 'ın ilk Fransız ve Türk hocalarını ve derslerini anlatan yazısını ve hocalarımızdan Ercüment Ekrem Talu 'nun , Yusuf Razi Bey 'in hayatını anlatan yazısını buraya alıyoruz.

paylaşım için saol

siz saolun arkadaşlar